Tykocin nad Narwią

W 1522r Olbracht Gasztołd sprowadził Żydów do Tykocina. Po 30 latach swego pobytu, dzięki otrzymanym przywilejom i ogromnej przedsiębiorczości szczególnie w dziedzinie handlu, Żydzi z Tykocina obsługiwali nie tylko lokalne rynki, ale również Rygę, Norymbergę i Wilno. W 1531r. stanowili 15% ogółu mieszkańców miasteczka. Kilka pokoleń później – 50%. Cieszyli się ogromną autonomią. Mieli  własne sądownictwo, własny sejm - tykociński kahał posiadał w nim swoich przedstawicieli.W sierpniu 1941 roku w okolicach Łopuchowa Hitlerowcy wymordowali niemal wszystkich tykocińskich Żydów.

Plac Czarnieckiego – duży rynek jest osią miasteczka. Został  przekształcony  po pożarze w 1656 roku w kompozycję barokową o trapezowatym kształcie i  otoczony zabytkową, cudnie zdobioną, niską zabudową sięgającą aż XVIII wieku.   Miał pełnić funkcje reprezentacyjne, nie handlowe. Pośrodku stoi pomnik Stefana Czarnieckiego z 1763 r. dłuta Francuza Pierre Coudraya, który jest  drugim,  po Kolumnie Zygmunta, najstarszym pomnikiem świeckim w Polsce. Ponad dwumetrową statuę przetransportowano rzeką Narwią.

U szczytu, na wschodniej pierzei Placu stoi okazała budowla bazylikowa – kościół Trójcy Przenajświętszej, wzniesiona w latach 1742-1750. Fundatorem kościoła był Jan Klemens Branicki, któremu również Plac Czarnieckiego zawdzięcza swój wygląd. 

Miasteczko jest jak bajeczka
Opowiadana przy świeczce
Domki i kościół w miasteczku
Rzeka i most także są w tej bajeczce
Pośrodku pomnik na rynku
Obok kościoła dom organisty
I od złocistych tynków
Zmierzch staje się złocisty (...)

Jest drugi rynek i trzeci
A przy nim stara bożnica
Rankiem, nim zbudzą się dzieci,
Anioły z łąk fruną poprzez ulice
Srebrne we mgle jest miasteczko
Ksiądz, piekarz, rabin i nauczyciel
Więc każdy w srebrze mieszka,
W zieleni i w błękicie (...)

A.Osiecka 

 ul.Piłsudskiego 

 ul Złota

wersja lustrzana ulicy Złotej  na  tablicy Synagogi

Po lewej stronie kadru - zabytkowa, barokowa z elementami późnorenesansowymi synagoga, druga, co do wielkości i najstarsza w Polsce.  Wybudowano ją w 1642 r. Obecnie mieści się w niej muzeum judaistyczne - zdjęcia poniżej.

 

Plan Tykocina _ tu klik 

Od siebie, dodam, że absolutnie zgadzam się z Agnieszką Osiecką - Tykocin, to miasteczko bajeczka. Kto nie był jeszcze - polecam dopisanie do planów wakacyjnych !
Byłam dwa razy i na pewno przy kolejnym pobycie na Podlasiu odwiedzę raz jeszcze, tym bardziej, że nie dotarłam na Zamek. Przewodnik opisuje też cmenarz żydowski. Owszem stoi w trawie, ledwo widocznych kilka macew.  Nie ma komu o nie zadbać ...  ?