Kraina Otwartych Okiennic - Podlasie

Nie, to nie skansen. Tu tak się mieszka. W jednym z tych pięknych domów zatrzymaliśmy się na kilka dni. Gospodarze gościnni. Gospodarz, jak większość mieszkańców – prawosławny. Podczas pierwszego spaceru po wsi, wszyscy kłaniali się nam, mówiąc – dzień dobry. Niektórzy pytali skąd jesteśmy. Zatrzymywali nas na dłuższe rozmowy. Trześcianka, bo o niej mowa i obraz:)  jest największą wsią na szlaku Krainy Otwartych Okiennic. 

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z końca XV wieku, kiedy to istniał tu dwór Trościanica położony przy szlaku z Litwy do Korony.Wieś została zniszczona podczas najazdu szwedzkiego, po czym odbudowana i ponownie zasiedlona. Na skutek wybuchu I wojny światowej, po roku 1915 prawie cała ludność Trześcianki została ewakuowana w głąb Rosji. Po II wojnie światowej kilka rodzin na stałe wyjechało i osiedliło się w ZSRR. Nazwa Trześcianka jest nazwą topograficzną pochodzącą od nazwy rzeki Trościanica, prawdopodobnie dawnego dopływu rzeki Narew i oznacza rzekę porośniętą trzciną, przepływającą przez zarośla trzcinowe.  

Trześcianka to wieś staroruska z piękną drewnianą zabudową. Miejscowość zachowała rozplanowanie przestrzenne z okresu pomiary włócznej w XVI wieku, czyli układ obustronnie obudowanej ulicówki. Zabudowa wsi jest zwarta, zagrody gospodarskie są wydłużone i niezbyt szerokie. Ciasno ustawione domy w Trześciance zwrócone są frontami (szczytami) do ulicy, w głębi wąskich podwórzy znajdują się zabudowania gospodarcze. Uwagę przyciąga ich niezwykłe zdobnictwo, piękna ornamentyka zwłaszcza wokół okien, w szczytach i narożach, malowana dodatkowo w jaskrawych, kontrastowych barwach, co jest charakterystyczne dla tego rejonu. Cały XVI wieczny układ wsi objęty jest ochroną konserwatorską a stara, malownicza zabudowa Trześcianki oraz pobliskich wsi Soce i Puchły ze względu na swoje architektoniczne i historyczne walory zyskała miano Krainy Otwartych Okiennic.

Byliśmy i w Puchłach i Socach, a także w Pawłach. Pokażę Wam te wsie. W następnym wpisie Aparatu praktycznie można nie chować. Zachwytom nie ma końca.

(info za stroną www.narew.home.pl i tablicą informacyjną we wsi)

W centralnej części wsi, na zadrzewionym placu otoczonym białym murem stoi zabytkowa cerkiew parafialna p.w. Św. Michała Archanioła wzniesiona w latach 1864-1867 na miejscu spalonej w 1835 roku. Jest to cerkiew drewniana, na planie prostokąta, szalowana. Ogrodzenie wokół cerkwi zbudowano z polnych kamieni w 1884 roku. Historia budowy świątyni wiąże się z pewną legendą, która głosi, iż dawno temu pewien mężczyzna kupił u Żyda drewno pod budowę domu. Gdy przeciął jedną belkę, posypały się z niej złote monety, które mężczyzna postanowił przeznaczyć na budowę cerkwi. Dzięki jego pomocy finansowej a także dzięki składkom parafian wybudowana została piękna świątynia stojąca w tym miejscu do dnia dzisiejszego. Niegdyś na wieży cerkiewnej znajdował się zegar, który ponoć zawsze wskazywał godzinę dziewiątą, jednak podczas szalowania dzwonnicy zegar zakryto. Przyglądając się cerkwi dokładniej można zauważyć, iż brakuje kawałka krzyża znajdującego się na dzwonnicy. Ponoć w czasie II wojny światowej niemiecki żołnierz celując w krzyż zniszczył go – tę historię opowiedział nam również ksiądz, pokazując wnętrze cerkwi, poświęcając nam czas. Przestaje mnie to zjawisko w prawosławiu dziwić. Na każdej cerkwi widnieje informacja wraz z numerem telefonu. Książa lub ktoś w zastępstwie, podobnie jak na Podkarpaciu chętnie otwierają cerkiew. Opowiadają. Tłumaczą.

Gościnność i jeszcze raz gościnność. Na każdym kroku życzliwość. 

Cerkiew nocą jest iluminowana. 

 

I kończąc spacer po Trześciance, kapliczka przy drodze prowadzącej na cmentarz. 

Ale o cmentarzach na Podlasiu będzie inny już post.